مانیتور
امروزه تصور وجود کامپیوترها بدون مانیتور یا همان صفحه‌نمایش، برای ما عجیب بهنظر میآید. اما جالب است بدانید کامپیوترهای اولیه تنها دارای مجموعه‌ای از لامپ‌ها بودند. وضعیت هر لامپ، روشن یا خاموش بودن یک بیت ثبت شده خاص را در داخل رایانه نشان می‌داد. این به مهندسان کامپیوتر امکان اداره وضعیت داخلی دستگاه را می‌داد. اما امروزه بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی اطراف ما مجهز به این اختراع بی‌نظیر قرن بیستم هستند.
این وسیله، یک دستگاه خروجی الکترونیکی است که به آن ترمینال نمایشگر ویدئو (VDT) یا واحد نمایش ویدئو(VDU) نیز میگویند. VDT جهت نمایش تصاویر، متن، ویدئو و اطلاعات گرافیکی تولید شده توسط کارت گرافیک کامپیوتر استفاده می‌شود. اگرچه صفحه‌نمایش تقریباً شبیه تلویزیون است، اما وضوح تصویری بسیار بالاتر دارد.
یک نمایشگر LCD چه ویژگی‌هایی دارد؟
فناوری نمایشگر در طول زمان تغییر می‌کند، اما اهداف اساسی سازندگان آن ثابت مانده است. در زیر، هر گروه از ویژگی‌های صفحات نمایش را بهصورت جداگانه توضیح میدهیم:
رزولوشن
رزولوشن یا وضوح یک ویژگی کلیدی هر نمایشگر است. تصاویر روی یک پنل LCD از میلیون‌ها نقطه ریز، به نام پیکسل تشکیل شده‌اند. هر پیکسل شامل سه پیکسل فرعی می‌شود که هرکدام یکی از سه رنگ اصلی یعنی زرد، آبی و قرمز را نشان می‌دهد. وضوح صفحه‌نمایش، طول در عرض آن را بر حسب پیکسل به ما می‌گوید.
برای مشاهده پیکسل‌ها، می‌توانید به صفحه‌نمایش نزدیک‌تر شوید تا زمانی که تک‌تک بلوک‌های رنگی واضح شوند. آنگاه به‌جای خطوط مورب تمیز، پلکانی از مربع‌های کوچک می‌بینید. با افزایش وضوح مانیتور تشخیص تک‌تک پیکسل‌ها با چشم غیرمسلح سخت‌تر می‌شود و وضوح تصویر نیز به نوبه خود افزایش می‌یابد. هرچه پیکسل‌های بیشتری را بتوانید در هر اینچ مربع قرار دهید، تصویر واقعی‌تر و صاف‌تر می‌شود.
رزولوشن‌های رایج عبارت‌اند از:
۱۲۸۰ × ۷۲۰ (HD)
(Full HD یا FHD)
۲۵۶۰ × ۱۴۴۰ (Quad HD، QHD)
۳۸۴۰ × ۲۱۶۰ (UHD، یا K۴)
نمایشگرهای Ultrawide مانند ۲۵۶۰ × ۱۰۸۰ (UWFHD)
۳۴۴۰ × ۱۴۴۰ (UW-QHD)
۳۸۴۰ × ۱۰۸۰ (DQHD)
گاهی اوقات سازندگان تنها به یک اندازه‌گیری برای وضوح استاندارد اشاره می‌کنند. p۱۰۸۰ و p۱۴۴۰ مربوط به ارتفاع و K۴ مربوط به عرض است.
نسبت تصویر
این مقدار، نسبت عرض به ارتفاع صفحه‌نمایش است. یک صفحه ۱:۱ کاملاً مربع خواهد بود. نمایشگرهای جعبه‌ای دهه ۱۹۹۰ معمولاً ۴:۳ یا استاندارد بودند. اما امروزه نسبت‌های صفحه عریض ۱۶:۹و برخی از نسبت‌های فوق‌عریض (۲۱:۹، ۳۲:۹، ۳۲:۱۰) جایگزین آنها شده‌اند.
بازی‌های ویدئویی مدرن معمولاً از نسبت‌های تصویری مختلف، از صفحه عریض تا فوق‌عریض پشتیبانی می‌کنند. شما می‌توانید این را از منوی تنظیمات درون بازی تغییر دهید. بیشتر محتوای آنلاین، مانند ویدئوهای یوتیوب، به طور پیش‌فرض دارای نسبت صفحه گسترده هستند.
هنگام تماشای فیلم‌هایی که در مانیتورهای عریض‌تر از ۱۶:۹ گرفته شده‌اند، نوارهای سیاه افقی را روی صفحه مشاهده خواهید کرد. همچنین هنگام تماشای ویدئوهای گوشی‌های هوشمند که در حالت پرتره گرفته شده‌اند، نوارهای سیاه عمودی را روی صفحه خواهید دید.
رنگ
وقتی دو نمایشگر را در کنار هم قرار دهید، به‌راحتی می‌توان تشخیص داد که کدام یک‌رنگ‌های درخشانتر، سیاهی عمیقتر و پالت رنگ واقعیتری دارد. بااین‌حال، تنها خواندن مشخصات یک صفحه‌نمایش، انتخاب آن را دشوار می‌کند. زیرا مفهوم رنگ در نمایشگرها به روش‌های مختلفی ارزیابی می‌شود. در ادامه، به این معیارها می‌پردازیم:
نسبت کنتراست
نسبت کنتراست، یکی از اساسی‌ترین معیارهای عملکرد یک نمایشگر است. این عدد، نسبت بین حداکثر سیاهی و سفیدی را نمایش دهد؛ بنابراین کنتراستی مانند ۱۰۰۰:۱ به این معنی است که قسمت‌های سفید تصویر ۱۰۰۰ برابر روشن‌تر از قسمت‌های تاریک هستند. قویترین مانیتور نسبت کنتراست بالاتری دارد.
عمق رنگ
نمایشگرها باید سایه‌های ظریف زیادی را نمایش دهند. اگر آنها نتوانند به‌آرامی بین رنگ‌های متفاوت جابه‌جا شوند، نوارهای رنگی را روی صفحه می‌بینیم. توانایی یک صفحه‌نمایش برای نمایش رنگ‌های متفاوت و در نتیجه اجتناب از نواربندی و عدم دقت، با عمق رنگ اندازه‌گیری می‌شود. این عدد مقدار داده‌ای را که صفحه‌نمایش می‌تواند برای ساخت رنگ یک پیکسل استفاده کند، بر حسب بیت مشخص می‌کند.
عمق رنگ‌های رایج در بازار از قرار زیر هستند:
رنگ ۶ بیتی = ۲۶۲۱۴۴ رنگ
رنگ ۸ بیتی یا رنگ واقعی= ۷/۱۶ میلیون رنگ
رنگ ۱۰ بیتی یا رنگ عمیق= ۰۷/۱ میلیارد رنگ
نرخ تجدید (refresh rate)
این عدد هرچه بزرگ‌تر باشد، بهتر است. نرخ تجدید تعداد دفعاتی که نمایشگر شما با اطلاعات جدید در هر ثانیه به‌روز می‌شود را به شما می‌گوید. این میزان بر حسب هرتز اندازه‌گیری می‌شود. اعداد بزرگ‌تر برابر با تصاویر بهتر، روان‌تر و کمتر متلاطم هستند. نرخ تجدید به‌ویژه برای گیمرها مهم محسوب می‌شود؛ زیرا نمایشگری با حداقل ۷۵ تا ۱۲۰ هرتز می‌خواهند. اگر بازی نمی‌کنید، پرفروش ترین مانیتور نرخ تجدید ۶۰ هرتز دارد.
زمان پاسخگویی
این مقدار هرچه کوتاه‌تر باشد، بهتر است. زمان پاسخگویی به شما می‌گوید که چقدر طول می‌کشد تا یک نمایشگر، پیکسل‌های جداگانه را از سیاه به سفید تغییر دهد. اما اولویت بزرگی نیست، مگر اینکه شما علاقه به گیمینگ داشته باشید. زمان پاسخگویی طولانی‌تر می‌تواند به معنای تاری تصویر هنگام بازی یا تماشای ویدئوهای سریع باشد. برای صفحههای نمایش گیمینگ، بالاترین زمان پاسخگویی که احتمالاً مشاهده خواهید کرد، ۵ میلی‌ثانیه است. درحالی‌که سریع‌ترین نمایشگرهای بازی می‌توانند زمان پاسخگویی ۵/۰ میلی‌ثانیه داشته باشند.
فناوری پنل
صفحههای نمایش TN، سریع‌ترین اما ارزان‌ترین مدل هستند. دلیل این امر، کیفیت پایین‌تر تصویر هنگام مشاهده از زاویه جانبی است. نمایشگرهای IPS زمان پاسخگویی سریع‌تر دارند و رنگ را بهتر از پنل‌های VA نشان می‌دهند. اما صفحههای نمایش VA بهترین کنتراست را در بین هر سه نوع پنل دارند.
نمایشگر LCD، LED و OLED چه تفاوتی دارند؟
نمایشگرهای LCD و LED از کریستال‌های مایع برای کمک به ایجاد یک تصویر استفاده می‌کنند. تفاوت آنها در نور پس‌زمینه است. این نور در یک نمایشگر LCD استاندارد، فلورسنت است، درحالی‌که یک نمایشگر LED از دیودهای ساطع‌کننده نور استفاده می‌کند. در واقع می‌توان گفت که LEDنوعی LCD است. اما تفاوت اصلی بین یک نمایشگر LED و OLED این است که پیکسل‌های یک نمایشگر OLED، خودشان نور ساطع می‌کنند، درحالی‌که نمایشگر LED نیاز به یک نور پس‌زمینه دارد.
چگونه بهترین مانیتور را انتخاب کنیم؟
نمایشگر، پنجره‌ای به درون رایانه شما است. بدون یک صفحه‌نمایش مناسب، هر کاری که روی سیستم خود انجام می‌دهید، بینتیجه به نظر می‌رسد. بازی‌های کامپیوتری، مشاهده عکس و ویدئو، خواندن متن در وب‌سایت‌ها یا گشتزنی در صفحات اجتماعی، با وجود صفحه‌نمایش امکانپذیر می‌شوند. اما از بین این‌همه تنوعی که در بازار وجود دارد، کدام نمایشگر بهتر است؟ برای پاسخ به این سؤال باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
هدف اصلی خود را تعیین کنید
استفاده شما از کامپیوتر می‌تواند برای بازی، فعالیت‌های حرفه‌ای یا عمومی باشد. به‌طورکلی، گیمرها باید نرخ تجدید (Refresh Rates) را در اولویت قرار دهند. کسانی که به فعالیت‌های حرفه‌ای مانند ادیت ویدئو میپردازند نیز باید به‌دقت رنگ توجه ویژهای داشته باشند. اما کاربران عمومی نیازهای خاص کمتری دارند و اغلب نمایشگرهایی با پنل VA با کنتراست بالا را انتخاب می‌کنند.
هرچه رزولوشن بالاتر باشد، تصویر بهتر است
وضوح یک نمایشگر به شما می‌گوید که چند پیکسل در قالب عرض در ارتفاع وجود دارد. برای تهیه مناسب ترین مانیتور، ما میتوانیم ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ که با نام p۱۰۸۰ نیز شناخته می‌شود، فول HD و HDها را پیشنهاد دهیم. اما با QHD تصاویر واضح تر و با K۴ حتی بهتر از آن را نیز خواهید داشت.
اندازه صفحه‌نمایش بسیار مهم است
تراکم پیکسل تأثیر زیادی بر کیفیت صفحه‌نمایش دارد و بهترین آن ۱۰۹ پیکسل در اینچ (ppi) است. یک نمایشگر بزرگ اگر رزولوشن پایینی داشته باشد، تراکم پیکسل پایینی نیز خواهد داشت. 32 اینچ رومیزی سایز مناسبی برای مشاهده صفحه‌نمایش از فاصله معمول است.
می‌توانید یک صفحه‌نمایش منحنی تهیه کنید
نمایشگرهای خمیده می‌توانند میدان دید شما را بزرگ‌تر کنند. گفته می‌شود آنها چشم را کمتر خسته می‌کنند. بااین‌حال، از آنجایی که منابع نور از زوایای مختلف میآیند، ممکن است در هنگام مشاهده، مستعد تابش خیره‌کننده باشند. قوی ترین مانیتورهای منحنی معمولاً فوق عریض و بیشتر از ۳۰ اینچ هستند که هر دو این مزایا، سبب بالارفتن قیمت آنها می‌شوند.
پورت‌های نمایشگر چه هستند؟
تعداد زیادی پورت در پشت یا زیر دستگاه شما وجود دارد. رابط‌های نمایشگر (Display Interfaces) صفحه‌نمایش شما را به خروجی گرافیک رایانه متصل می‌کنند. درحالی‌که پورت‌های USB و Thunderbolt™ ، داده و انرژی را به دستگاه‌های خارجی ارائه می‌دهند.
رابط‌های نمایشگر
این پورت‌ها انواع مختلفی دارند که در زیر به آنها می‌پردازیم:
VGA:
اکثر نمایشگرهای قدیمی دارای این پورت هستند. VGA یک اتصال آنالوگ ۱۵ پین بود که در سال ۱۹۸۷ معرفی شد. این رابط فقط ویدئو را با وضوح حداکثر ۳۸۴۰×۲۴۰۰ ارسال می‌کند.
Single-Link DVI:
قدیمی‌ترین رابط موجود در بسیاری از نمایشگرهای مدرن است که با اتصال دیجیتال ۲۴ پین، در سال ۱۹۹۹ ساخته شد. این اتصال فقط ویدئو را انتقال می‌دهد و می‌تواند با آداپتور به VGA یا HDMI متصل شود. همچنین رزولوشن تا ۱۹۲۰ × ۱۲۰۰ را پشتیبانی می‌کند.
Dual-Link DVI :
این مدل، می‌تواند ویرایش پهنای باند DVI تک لینک را دوبرابر کند. همچنین پشتیبان مانیتور با رزولوشن ۲۵۶۰ × ۱۶۰۰ و نرخ تجدید تا ۱۴۴ در p۱۰۸۰ است.
HDMI :
این رابط پراستفاده، ویدئو و صدا را منتقل می‌کند و همچنین به کنسول‌های بازی متصل می‌شود. کابل‌هایی که دارای برچسب High-Speed HDMI هستند، با هر ویرایش HDMI قبل از مدل ۱/۲ کار می‌کنند.
DisplayPort:
پورت‌هایی با پهنای باند بالا که ویدئو و صدا را انتقال می‌دهند. همه کابل‌های DisplayPort با تمام نسخه‌های DisplayPort تا ۰/۲ کار می‌کنند. نسخه‌های ۲/۱ و نسخه‌های بعدی به شما این امکان را می‌دهند که چندین نمایشگر را به یکدیگر متصل کنید. اگرچه این کار به مدل‌های سازگار نیز نیاز دارد.
پورت‌های لوازم جانبی
USB:
این پورت‌های رایج، هم داده و هم برق را انتقال می‌دهند. بسیاری از مانیتورها به شما این امکان را می‌دهند که صفحه‌کلید و ماوس را به آنها متصل کنید. پورت‌های USB Type-C دارای طراحی برگشت‌پذیر هستند و می‌توانند به‌عنوان DisplayPort نیز عمل کنند.
فناوری Thunderbolt™ مدل ۳:
این پورت همه‌منظوره از کانکتورهای USB-C استفاده می‌کند و پشتیبان DisplayPort مدل۲/۱ است. همچنین داده‌ها را تا ۴۰ گیگابایت بر ثانیه با استفاده از پروتکل Thunderbolt™ منتقل و برق را تأمین می‌کند.
پورت‌های صدا
ورودی: یک جک ۵/۳ میلی‌متری برای اتصال کابل صدا از رایانه است که به شما امکان می‌دهد صدا را از بلندگوهای داخلی نمایشگر پخش کنید. توجه داشته باشید که کابل‌های HDMI و DisplayPort صدا را نیز انتقال می‌دهند و برای بسیاری از کاربران، راه‌حل ساده‌تری هستند.
هدفون: یک جک ۵/۳ میلی‌متری برای اتصال مستقیم هدفون به نمایشگر است که سیگنال صوتی را از رایانه شما ارسال می‌کند.
قیمت مانیتورهای موجود در بازار چقدر است؟
قیمت نمایشگرها بسیار متغیر است و به عوامل زیادی بستگی دارد. شما ممکن است برای خرید مانیتور از حدود ۵۰ تا ۱۰۰۰ دلار و در برخی موارد حتی بیشتر هزینه کنید. اندازه نمایشگر و عرض آن می‌توانند بر قیمت کلی تأثیر بسیاری بگذارند. اما به طور معمول، مدل‌های فوق‌عریض بزرگ‌تر از ۳۴ اینچ، گران‌تر هستند. این قیمت با افزایش اندازه نمایشگر همچنان افزایش می‌یابد.
جمع‌بندی
صرف‌نظر از اینکه چه مدل کامپیوتری دارید، انتخاب نمایشگر مناسب تأثیر چشمگیری بر هر کاری که انجام می‌دهید دارد. اما مهم‌ترین موضوع این است که هدف خود را از تهیه نمایشگر مشخص کنید تا اینکه پول شما برای تجهیزاتی که به آن نیاز ندارید، هدر نرود. مطمئناً یک گیمر به نرخ تجدید، زمان پاسخگویی و اندازه مانیتور متفاوتی با شخصی که قصد وب‌گردی دارد، نیازمند است.